İçindekiler
Özellikle kısa vadede yatırım yapıyor, günlük veya haftalık işlem yapıyor veya yüksek miktarlarla yatırım yapıyorsanız, dikkat edilmesi gereken konulara bu yazıda değindik…
Sermayeye USD Bazlı Bakmanın Önemi
Bitcoin ve altcoinler yani kısacası kripto paralar, diğer bütün emtialarda olduğu gibi (altın, gümüş, petrol…) dolar ile fiyatlanan ürünlerdir. Yani kripto paraların değeri tüm dünyada dolar ile belirlenir ve böyle kabul görülür. Hal böyleyken BTC veya herhangi bir altcoin yatırımı yaparken Türk lirası (TRY) paritesinde işlem yapmak birçok yatırımcının yanılması sebep olur. Yatırımcıyı yanıltacak önemli maddeler ise şunlardır:
Girdiğiniz Üründe Kâr Ve Zararınızı Bilmemek
Kripto para yatırımı yaparak aynı zamanda dolar yatırımı da yapılmış olur. Zira sayılar üzerinden örnek verecek olursak; Bitcoin’in 10.000 dolar olduğunu, dolar kurunun da 7 TL olduğunu varsayalım. Bu durumda 1 Bitcoin 70.000 Türk lirası olacaktır. Bu fiyattan 1 BTC alındığını varsayarak devam edelim ve gün içerisinde doların 7.20 olduğunu, Bitcoin’in ise 9.900 dolar olduğunu varsayalım. Bu durumda BTC’deki paranız 71.280 TL olacaktır.
Bakıldığı zaman Bitcoin yatırımı yapıyordunuz ancak Bitcoin düşüş yaşamasına rağmen kâr etmiş oldunuz. İşte tam da bu noktada BTC’ye TL cinsinden bakmanız, girdiğiniz üründe kâr mı yoksa zarar mı ettiğinizi bilmemenize sebep olacaktır.
Bu sebeple yatırıma daima USD bazlı olarak bakmak gerekir. Örnek olarak 1.000 dolarlık BTC alınır ve yükselişlerden sonra sermaye 1.100 dolar olursa, bu durumda yatırımcının kârı girdiği üründen net olarak 100 dolar olmuş olur. Böylelikle girilen üründe kâr zarar analizi doğru bir şekilde yapılmış olur.
Teknik Analizdeki Hatalar
Bitcoin dolar ile hareketlenen bir ürün olduğu için bütün destek direnç noktaları, trend oluşumları, indikatörler yani kısaca her türlü teknik analiz dolar bazlı olarak yapılır. Ancak BTC’nin fiyatı Türk lirasına çevrildiği vakit bu durum İngilizce bir şarkının Türkçe’ye çevrilmesine benzer. Nasıl ki İngilizce bir şarkı Türkçe’ye çevrildiğinde kafiye, ahenk ve şarkının verdiği birçok tat yok olup gidiyor ve şarkı artık orjinal halini yansıtmıyorsa, BTC’yi de TL bazlı olarak değerlendirmek onu orjinal halinden uzaklaştıracaktır. TL bazlı bakmak dolar kurunu da işin içine katacağı için destekler, dirençler ve bütün indikatörler artık doğru sonuç vermeyecektir…
Artık USD bazlı olarak fiyatlara bakıyor ve yapılan en büyük yanlıştan kendimizi koruyor olduk. Peki ya hangi paritede işlem yapacağız.
Dünyadaki tüm borsalarda Tether (USDT) en hacimli stablecoin (değeri sabit olan coin) olarak bilinmektedir. Yani 1 USDT = 1 USD şeklinde fiyatlanmakta ve Tether, dijital dolar olarak işlem görmektedir. Bu sebeple yatırımınızı XXX/USDT paritesinde yaparsanız aslında USD bazlı olarak işlem yapmış olursunuz.
Şimdi ise en önemli soru geliyor: Hangi borsada?
Hacimli Borsada İşlem Yapmanın Önemi
Artık kripto paralara USDT -yani USD- bazı bakmanın önemini anlamış olduk. Şimdi ise en önemli konulardan birisi olan borsa seçimine sıra geldi. Birçok Türk borsasında BTC / USDT paritesi var ancak bazılarında hacimler çok düşük ve yetersiz. Bu sebeple muhakkak hacimli bir borsada işlem yapmak gerekiyor. Peki hacimli borsa ne demek?
Yine sayılar üzerinden örnek verecek olursak; hacimli borsada BTC/USDT paritesinde işlem yapan 500.000 kişi varken, hacimsiz bir borsada bu paritede işlem yapan 500 kişi olabiliyor. Hal böyle olunca coinin değeri doğal olarak çok daha fazla kişinin alım satım yaptığı hacimli borsada belirleniyor. Böylelikle hacimsiz borsalar, hacimli borsaların gölgesi gibi davranıyor. Düşüş ve yükseliş anlarında ilk önce hacimli borsalar fiyatı belirlerken hacimsiz borsalar her zaman bu fiyat hareketlerini daha sonradan takip ediyor. Peki hacimli borsada işlem yapmanın önemi sadece bunlarla mı sınırlı? Tabi ki hayır…
Sığ Tahtalar ve Gerçeği Yansıtmayan Fiyatlar
Hacimsiz borsalarda tahtalar çok sığ olduğu için, yani alım satım tahtasında emirler çok az ve hacimsiz olduğu için, hacimli bir alış veya satış, tahtadaki bütün emirleri süpürebileceğinden dolayı gerçeği yansıtmayan fiyatlar ortaya çıkabiliyor.
Resimde de görüldüğü gibi, hacimsiz borsalarda, fiyatlar arası makas aralıkları, dakikalarca olmayan işlemler, az miktarda yazılan emirler gibi birçok sebep, yatırımcılara zarar ettirebilecek unsurlardandır.
Örnek verilecek olursa; yukarıdaki resimdeki gibi bir tahtada, 3 BTC’lik sermayeyle BTC almak veya satmak isteyen bir kişi işlem yaptığında tahtadaki bütün emirleri süpürür. Bu şekilde alış yapıldığında fiyat “fake” olarak yükselecekken, satış yapıldığında ise fiyat “fake” olarak düşecektir.
Bu yükseliş ve düşüşler sadece bu borsada gerçekleşen hadiseler olacaktır. Çünkü dünyadaki hiçbir yatırımcı az sayıda kişinin alım satım yaptığı borsadaki fiyata bakarak BTC’nin değerini belirlemez.
Bu olay bakıldığı zaman hacimli bir şekilde alım veya satım yapan ve fiyatı “fake” bir şekilde yukarı veya aşağı hareketlendiren yatırımcı için olumsuz görülebilir ancak o borsayı kullanan herkes bu durumlardan olumsuz etkilenecektir. Nasıl mı?
Bu olay ışığında şu şekillerde terste kalınabilir;
Hacimli bir alış geldiğinde fiyat yükseleceği için yatırımcı bunu gerçek bir yükseliş sanıp yüksek fiyattan alış yapabilir. Tam tersi durumda da hacimli bir satış geldiğinde fiyat ciddi şekilde düşeceği için yatırımcı panikleyip düşük fiyattan elindeki malı satabilir veya stop-limit emri tetiklenebilir.
Bakıldığı zaman dünyanın hiçbir borsasında yükseliş veya düşüş olmamasına rağmen sırf hacimsiz bir borsada işlem yapıldığı için fiyat tüm dünyadan bağımsız bir şekilde hareket edebilir. Bunun örnekleri çokça görülmüştür ve her gün görülmektedir.
Yukarıdaki resimde ise örnek bir hacimli borsa tahtası görülmektedir. Makas son derece az olmakla beraber, bazen dakikalarca işlem olmayan hacimsiz borsalara göre dakikalar hatta saniyeler içerisinde onlarca hatta yüzlerce BTC’lik işlem gerçekleşmektedir.
Yetersiz Altyapılar
Hacimsiz borsalarda az miktarda yatırımcı olduğu için altyapılar da oldukça yetersiz olabiliyor. Özellikle dünyanın en büyük borsaları bile sert fiyat hareketlerinde yavaşlarken hacimsiz borsalarda çökme, kitlenme, erişim problemleri, emirlerin gerçekleşmemesi gibi birçok durum yaşanabilmektedir.
Yüksek Komisyon Oranları
Birçok hacimsiz borsada yatırımcılardan fazla komisyon alınmaktadır. Hem altyapı sorunları, hem hacimsiz tahtalar hem de alınan yüksek komisyonlar birçok yatırımcının daha yatırım yapmaya başlamadan zarar etmesine sebep olmaktadır.
Peki Hangi Borsayı Öneriyorum?
Ben, dünyanın en büyük borsalarından olan ve yakın zaman önce Türkiye’ye özel olarak borsa açan Binance borsasını öneriyorum. Global Binance altyapısını kullandığı için düşük komisyon oranına sahip olan ve en hacimli paritelere sahip olan Binance TR borsasında bir üyeliğiniz yoksa bu linkten kayıt olabilir ve komisyonlarda ömür boyu ekstra yüzde 10 indirim daha kazanabilirsiniz: https://www.trbinance.com/account/signup?ref=D73U6A5D
Binance TR borsasına nasıl kayıt olunabileceği, nasıl hesap onaylatılabileceği ve nasıl al sat yapılabileceği ile ilgili detaylı anlatıma da aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz:
Daha gelişmiş bir borsa deneyimi istiyorsanız Global Binance hesabında üyelik açabilirsiniz. Global Binance çok daha komplike ve yüzlerce altcoini barındıran en büyük kripto para borsalarındandır. Global Binance’e https://www.binance.com/tr/register?ref=U202FOR2 adresinden kayıt olabilir veya “Referans Kimliği” kısmına U202FOR2 yazarak ömür boyu komisyon indirimden faydalanabilirsiniz.
Global Binance için de anlatımlar aşağıdaki linkte mevcuttur:
*Binance ve Binance TR borsası, aynı altyapıyı kullansalar da farklı borsalardır. Komisyon indiriminden yararlanabilmek için ikisine de yukarıdaki linklerden ayrı ayrı üye olmanız gerekmektedir.
Zaten risklerle dolu olan kripto para piyasasında yazıda bahsedilen birçok riskten korunmak ve daha sağlam yatırım yapmak için hacimli bir borsayı tercih etmek en doğrusu olacaktır.
*Burada yazılan “hacimsiz borsalar” ifadesiyle hiçbir borsa hedef alınmamış veya ima edilmemiştir. Sadece geçmişte yaşanmış ve bundan sonra da yaşanabilecek bazı olaylardan bahsedilmiştir.