Türkiye kripto topluluğunun Ethereum maximalisti olarak tanıdığı ve sevilen anonim hesaplar arasında yer alan Tobbykitty’den Mina‘ya ilişkin bir paylaşım geldi.
Mina’nın gerçek değerinin olukça altında olduğunun altını çizen Tobby, Mina’nın hangi soruna çözüm ürettiğini herkesin anlayacağı bir dille anlattı.
Tobbykitty‘nin Mina‘ya ilişkin paylaşımı şu şekilde:
“Blok zincirler güzeldir ancak mükemmel olmaktan uzaktır.
Bir blok zinciri aynı anda hem merkeziyetsiz, hem güvenli hem de ölçeklenebilir olamaz.
Her bloğun belirli bir kapasitesi vardır ve kapasite aşılırsa transfer ücretleri artmaya başlar.
Bu konuda Ethereum DeFi yazını hatırlayın.
Yapılan her transfer bloktaki bir boşluğu doldurur, blokta yeterli alan varsa işlem ücretleri düşük olacaktır. Ancak trafik artarsa işlem ücretleri de artacaktır. Bu bu kadar basit.
Peki blok boyutlarını büyüterek bu sorunu aşabilir miyiz?
Aslında evet. Daha büyük bloklar daha ucuz işlemler anlamına gelir.
Öyleyse Ethereum ve Bitcoin neden blokları büyüterek işlem ücretlerini azaltmıyor?
Kulağa mantıklı geliyor ama bir sorun var o da blok zincirin boyutu.
Bloklar büyürse her blok daha fazla transfer taşıyacaktır bu da blok zincirin boyutunu artıracaktır.
Blok zincirin boyutu büyürse bu blok zincirinde bir düğüm kurmak zorlaştır. Düğüm kurmanın zorlaşması blok zinciri daha merkezi hale getirir.
Yani özetle: Ucuz işlem yapılan blok zincirler kimse onları kullanmadığı için ucuzdur. Kullanıldığında o ağlarda pahalı hale gelir ya da blokları çok büyük olduğundan merkezidirler.
Peki Ne Yapacağız?
Ethereum bu sorunu çözmek için transferleri Layer-2 protokoller üzerinden yürütmek ve transfer kanıtlarını ana ağda tutmak istiyor.
Şimdi asıl konumuz Mina’ya gelirsek, aslında Ethereum ile aynıdır. Bunlara zkApps diyoruz.
ZkApps nedir?
zkApps Mina protokol üzerindeki akıllı sözleşmelerdir. Tıpkı Ethereum’un akıllı sözleşmeleri gibidirler ancak Tx’in zincir dışını yürütürler ve ana ağın tıkanmasını önlerler.
Bunları Mina’nın L2’leri olarak düşünebilirsiniz.
Peki Mina’yı diğerlerinden üstün kılan tam olarak nedir?
Mina blokchain boyutu için zKSNARKs kullanıyor. SNARKs ile Mina her zaman sabit bir boyutta kalır ve sadece 22 KB’dir.
Bu katılımcıların yani düğümlerin Mina blok zincirini hızlı bir şekilde senkronize edip doğrulayabileceği anlamına gelir.
Doğrulamaya başlamak için tüm blok zincirin 22 KB’lık zk-Proof’unu indirmek yeterlidir.
Bu da Mina’yı daha fazla merkeziyetsiz ve sansüre dayanıklı hale getirir. Bu durum Mina’yı diğer blok zincinlerden ayırır ve onu benzersiz kılar.
Buna ek olarak, Mina’nın sabit boyutu sayesinde diğer blockchainler/L2’ler Mina’yı Tx’lerin kanıtlarını Mina’ya göndererek bir Veri Erişilebilirlik ağı olarak kullanabilirler.
Son derece çalışkan bir ekibe ve geniş bir topluluğa sahipler ve yol haritalarındaki her şeyi bu yıl yapmayı planlıyorlar.
Daha da detaylandırabilirim. Ama yeni başlayanlar için bu kadarının yeterli olduğunu düşünüyorum.”
Mina ile ilgili düşüncülerini paylaştıktan sonra bir de uyarı ekleyen Tobby, kendisinin finansal danışman olmadığını hatırlattı ve bu paylaşımının bir yatırım tavsiyesi olarak algılanmamasını istedi.
*Yatırım Tavsiyesi Değildir.