Kripto para piyasasında olup da bazı kavramları duymayan yoktur.
Özellikle piyasanın sert düştüğü anlarda sıklıkla duyduğumuz FUD kavramına, bu psikolojiden kurtulmaya ve FUD’a kapılmadan işlem yapmanın detaylarına bu yazıda yakından değineceğiz.
İçindekiler
FUD Nedir?
Aslında sadece kripto piyasasında değil diğer tüm piyasalarda kullanılan FUD, Fear (korku), Uncertainty (belirsizlik) ve Doubt (şüphe) kelimelerinin kısaltmasıdır. Korku, belirsizlik ve şüphe kavramlarından oluşan bu kelime, kripto para piyasalarında sıklıkla kullanılır.
Bir kişi, kurum veya mali değeri olan herhangi bir ürün hakkında da yapılabilen FUD, her piyasada kullanılmasına rağmen kripto para sektöründe daha fazla kullanılmaktadır.
Bu kavram aslında birçok yatırımcının zarar etmesine sebep olan en temel “saldırı metodudur”.
Kripto Para Piyasasında FUD Neden Daha Çok Yapılıyor?
Kripto paralar diğer piyasalara göre düzenlenmemiş bir yapıda olduğu için aslında bu sektörde yalan veya aldatıcı haber yapmak çok daha kolay olabiliyor. Bu tarz FUD yayan kaynakların engellenmesi genellikle ülkenin kanunları çerçevesinde şekilleniyor.
Herhangi bir hisse senedi hakkında aldatıcı bir haber yapıldığında, haber kaynağı hakkında suç duyurusunda bulunmak ve bu haberi kaldırtmak mümkün olurken kripto paralarda bu durum aslında çok da mümkün değil.
Zira merkeziyetsiz bir yapısı olan Bitcoin hakkında yalan, aldatıcı veya insanları paniğe sürükleyen bir haber yapıldığı zaman bunu engelleyecek bir otorite maalesef şu an için yok. Bu sebeple kripto para piyasaları diğer tüm piyasalara göre çok daha FUD yaymaya elverişli bir ortam sunuyor.
FUD Nasıl Yapılır?
FUD, genellikle piyasası kötü etkileyebilecek gereğinden fazla abartılmış veya gerçeklikle ilgisi olmayan haberleri yayarak yapılır.
FUD yaymak da denilen bu olay, ne kadar kişi üzerinde etki oluşturabilirse o kadar başarılı olmuş olur.
Kripto Piyasalarında Neden FUD Oluşturulur?
Herhangi bir kripto parayı itibarsızlaştırmak ve değerini düşürmek için yayılan FUD’lar, genel yatırımcı kitlesinin psikolojisini olumsuz etkileyerek “fiyat daha fazla düşecek, bütün paramı kaybediyorum” şeklinde düşüncelerle “korku, belirsizlik ve şüphe” uyandırmak için yapılır.
Böylelikle piyasalar manipüle edilmiş ve sonucunda fiyat düşmüş olur.
Kitlelere FUD yayılarak; sistematik olarak piyasaya korku pompalanır fiyat manipüle edilmiş olur. Böylelikle FUD yayan spekülatörler, fiyat dalgalanmasını fırsat bilerek korku yaydıkları yatırımcıların ellerindeki ürünleri genellikle zarara satış yaptırarak almış olurlar.
Sonuçta her zaman olduğu gibi bu durumdan zarara uğrayan küçük yatırımcı olur.
Borsalara Büyük İş Düşüyor!
FUD’larla mücadelede önemli bir görev de ekosistemin en önemli aktörleri olan kripto para borsalarına düşüyor. Şu an hiçbir borsadan bu yönde bir adım atılmamasına rağmen sadece halkın borsası KuCoin, Anti-FUD Fonu ile tüm piyasanın imajını zedeleyen FUD’lara karşı etkili bir mücadele vermeyi hedefliyor.
Anti-FUD programı, kripto piyasasında bulunan kullanıcıları koruma amacıyla yola çıkmıştır. Bu program sayesinde kullanıcılar yalan haberleri öğrenip, korku ve endişeye kapılmadan yatırımlarını sürdürebilir veya kararlarına göre al sat işlemi yapabilirler.
Her ne kadar FUD’ların %100 önüne geçmek çok mümkün olmasa da yatırımcıların genellikle bu sebepten dolayı paralarını kaybetmesi üzerine KuCoin borsası şu atılımları yaparak piyasayı korumayı amaçlıyor.
- 20’den fazla dil seçeneğiyle çevrimiçi ve çevrimdışı eğitimler vererek yatırımcıların bilgi düzeyini artırmak.
- KuCoin, FUD’larla mücadele eden, piyasada ki yalan haberleri bulup düzelten ve insanları bilgilendiren sektör öncülerini ödüllendirecek ve destekleyecektir.
- FUD’ları bilerek yayan kişi veya kurumlar hakkında gerektiğinde yasal işlemler başlatmak.
FUD’u Kim Yayıyor?
FUD yayanları birkaç maddede özetleyecek olursak:
- Özellikle herhangi bir ürünün fiyatının yükselmemesini isteyen kişi, grup veya kurumlar.
- İlgili ürünü daha düşük fiyattan almak isteyenler
- İlgi çekici ve olumsuz olan eski/yalan bir haberi, sırf daha fazla etkileşim almak için yapan haber siteleri veya fenomenler.
FUD Nasıl Yayılıyor?
FUD genellikle ünlü kişiler, haber siteleri, sosyal medya fenomenleri tarafından piyasaya yayılmaktadır. FUD yaymada geniş kitlelere ulaşmak önemlidir. Çünkü ne kadar fazla kişi korku ve belirsizliğe kapılırsa, ilgili ürün veya kişinin değeri kamuoyunun gözünde o oranda düşer.
Geniş kitlelere yayılan FUD’lar fiyat manipülasyonları için çok daha etkilidir.
Özellikle Elon Musk gibi kişilerin geçmişte sırasıyla yaptığı:
- “Tesla ürünlerini satmak için BTC kullanacağız” demesi ve ardından,
- “Bitcoin temiz enerji kullanmadığı için Tesla ürünlerini BTC ile satmaktan vaz geçtik” demesi gibi.
İlk maddede piyasalar üzerinde FOMO (fırsatı kaçırma korkusu, FUD’un tersi denilebilir.) oluşturup fiyatın yukarı çekilmesi sağlanırken ikinci maddede ise FUD oluşturulup fiyatın dibe çakılması sağlanmaktadır.
Özellikle ABD’de Bitcoin karşıtı kişi veya kurumların, medya gücünü kullanarak eski haberleri yeniymiş gibi piyasaya lanse etmesi ve piyasalara FUD yayması oldukça görülen bir durumdur. Yine bu durum Çin’de de çok fazla görülmektedir.
FUD’a Kapılmamak İçin Ne Yapmak Gerekir?
FUD’un aslında en büyük düşmanı bilgidir. Yatırımcılar bilinçsiz bir şekilde genellikle her çıkan habere inandığı ve buna göre pozisyon aldığı için sürü psikolojisi halinde FUD yayılan kripto paranın fiyatı düşebilmektedir.
Özellikle ortaya atılan bir haber veya duyuru görüldüğünde bunun gerçekliği muhakkak araştırılmalıdır. Bu haber sahte veya hacklenen bir hesaptan yapılabileceği gibi büyük sağlam bir haber kaynağından da yapılabilir.
Özellikle piyasa için olumsuz olan eski haberleri yeniymiş gibi piyasaya “pompalamak” maalesef birçok haber kaynağı tarafından yapılabiliyor. Bunlar hit kazanmak ya da bilinçli bir şekilde “kötü niyetli kişiler tarafından” piyasayı manipüle etmek için yapılabiliyor.
Bu sebeple her ne kaynaktan olursa olsun piyasayı ciddi anlamda etkileyebilecek olumsuz bir haber görüldüğünde bunu araştırmak oldukça önemlidir.
Ayrıca yatırım yapılan ürün hakkında bilgi sahibi olmak da yine oldukça faydalı olacaktır.
Örneğin Bitcoin‘e yatırım yapılıyorsa bunun hakkında bilgi sahibi olmak; “Bitcoin madenciliği artık kimse tarafından yapılamayacak” şeklinde çıkan bir asılsız habere inanmamanızı ve bu olumsuz habere kapılıp yanlış bir hamle yapmamanızı sağlayacaktır.
