Kripto paraların olası bir senaryoda ne olacak olduğu merak ediliyor. 3. Dünya Savaşı, ülkeler arası savaş, küresel ekonomik kriz durumlarında kripto paralara ne olabilecek olduğu soruları akılda kalıyor. Bu soruların yanıtlarını gerçek senaryo ortamındaki kadar olmasa dahi verebilmek mümkün olabilir. Dijital para veya elektronik para olarak ifade edilen kripto paralar hükümetlere göre fazla güvenilir ve güvenli değil. Bunun arkasında bu durumda gizlilik ve güvenlik sorunları yatarken, olası savaş senaryoları durumunda bu güvenlik hiç mi hiç ortada kalmıyor.
Dünyanın neredeyse 192 farklı ülkesinde en az 1 kripto para yatırımcısı olduğu tahmin ediliyor. Bu kişilerin turist olarak o ülkede bulunuyor olabilecek olduğu da göz önünde tutulduğunda, kripto paraların şimdiden dünyanın dört bir yanında insanlar için önem taşımaya başladığı ve ”para saklama” aracı olarak kullanılabildiğini görmek mümkün oluyor.
Dünya Savaşı durumunda kripto paralara ne olur?
3. Dünya Savaşı veya bölgesel birkaç ülkenin savaşması durumunda kripto para sektöründe ve piyasasında neler yaşanacak olduğu ile ilgili yapılan araştırmalar pek iyi sonuç vermese de, kötü sonuçların olabilecek olduğunu doğrulamaya yetiyor. Olası dünya savaşı durumunda kripto para fiyatlarının derinden etkilenmesi beklenirken, ABD’nin Çin, Güney Kore veya Rusya’ya saldırması ve bu ülkeleri tamamen yok etmek için adımlar atması durumunda bu ülkelerde kurulu olan kripto para borsalarının tamamen işlem veremeyecek duruma gelmesi, bunun ise uzun bir süreç boyunca kripto para yatırımcılarının yatırımlarını çekemeyecek olmaları anlamına geliyor.
Büyük bir güven sarsıntısına sebep olabilecek olan bu netice dolayısı ile güvenin oldukça fazla sarsılması ve kripto para sahiplerinin bu alanda sürekli paralarını isteyecek olması, dünyanın dört yanından yatırımcıların kripto paralarını Asya merkezli kripto para borsalarında tutuyor olması da sorunun büyük olacağını gösteriyor.
En büyük problemin ise savaş durumunda ülkelerin teknolojik altyapılarının çökecek olması ve hizmet veremeyecek hale gelmesi sonucunda küresel olarak yatırımcıların bir daha o borsada bulunan kripto para yatırımlarını geri alamamalarına sebep olacağı yönünde oluyor. Bu şekilde bir senaryonun olması için ABD veya büyük devletlerin bu ülkelere saldırısını örnek alsak da farklı ülkelerin başka ülkelere saldırması durumunda da bu senaryo gerçek olabilir. Sadece ABD veya bu ülkeler ile sınırlı kalmak değil, dünyada kripto para borsalarının etkin kullanıldığı tüm ülkelerde yaşanacak savaşların etkisinin kötü olacak olduğu gayet açık.
Küresel finans krizi durumunda kripto paralar
Küresel finans krizleri dünyada ortalama 10-20 yıl arasında tekrar tekrar yaşanmaya başlayan ve geldiğimiz bugünki durumda da Türkiye dahil tüm ülkeleri aşırı yüksek borç yükü ile vurmaya hazırlanan krizlerden bir tanesi. Finansal krizler 1900’lü yıllara oranla daha kolay ve daha problemsiz şekilde atlatılıyor olsa dahi göç, gıda, su ve enerji alanında tüm ülkeleri etkisi altına alabilen krizler olarak değerlendiriliyor. Bu krizlerin etkisi daha çok gelişmekte olan ülkelere yansırken, gelişmekte olan ülkeler küresel finans sisteminin ve ticaretin yöneticisi olarak tanınan ABD ve Avrupa Birliği ülkelerini ayakta tutmak ve tekrar eski küresel istikrara kavuşmak için daha fazla ekonomik feragat etmek zorunda kalıyorlar.
Finans krizinin anlamını açmak için sayfalar dolusu yazılar yazılsa dahi yeterli olmayacağından dolayı ”finans krizi” olarak isimlendirilmesi daha iyi anlaşılabilmesine olanak tanıyabilir. Finans krizi piyasada borç ödemelerinin yapılamaz hale gelmesi, hali ile para kazancının giderden daha az veya çok yakınında olması durumunda yaşanabilir.
Tek bir yerde ”tekel” olarak toplanmaya başlayan paranın halka aktarılmaması ve halkın parasının değerinin düşmesi de krizleri tetikler. Tıpkı ABD Doları’nın Türk Lirası karşısında sürekli değer kazanıp, Türk Lirası’nın ABD Doları karşısında değer kaybetmesi sonucunda oluşan zamların vatandaşlar tarafından tepki görmeye ve vatandaşların eskiden 3 kilo aldıkları ürünün 1 kilo almalarına sebep olduğu gibi örnekler ile desteklenebilir.
Bu şekilde bir senaryonun gerçek olması durumunda kripto paraların tamamında büyük çöküşler meydana gelmesi doğal olabilir. Tüm yatırımcıların parasını geri çekmek isteyeceğinden ve dolandırıcılık vakalarının artarak, borsaların bir takım illegal işlere adının karışabilecek olduğu için en fazla elektronik para sahiplerinin küresel finans krizlerinden etkilenebilir.
Yasaklar durumunda dijital paralara ne olur?
Dijital para (Bitcoin) olarak varsayım alacak olursak bu türden bir yasaklama dünyada savaşlardan ve küresel finans krizlerinden daha büyük oranda elektronik paraları vuracaktır. Genellikle hükümetlerin açıklamaları, teknoloji devlerinin reklam açıklamaları dahi kripto para fiyatlarını derinden düşürürken, AB gibi topluluklar ve dünyanın genelinde uluslararası sözleşmeler kapsamında elektronik paraların yasaklanması durumunda aynı gün kripto paraların değeri neredeyse sıfıra kadar inebilir ve tamamen değersiz hale gelebilir.
Buna en iyi örnek Venezuela’dan verilebilir. Venezuela Bolivarı tıpkı Türk Lirası gibi ülkenin bir zamanlar para birimi iken, şimdi ülkede paradan sıfırlar atılarak daha değersiz hale gelen ve taşıması zor olan para biriminin yeniden güncellenmesi gibi sonuçlar doğurdu. Elektronik paraların yasaklaması durumunda da benzer durum Bitcoin’in ve tüm altcoinlerin başına gelebilir. Hükümetler tarafından yasaklanması durumunda kripto para madenciliği şirketlerinin tamamen kapanacak olması ve üretimin durmak zorunda kalması, bunun yanında kripto para borsalarının yasal olarak alınan kararlar sonucunda kapanması gibi etkiler kripto para sahiplerinin parasını almasına bile engel olabilir ve kripto para satın almak için yeni kurulabilecek borsaların tamamen engellenecek olması Bitcoin fiyatını 5-10 dolara kadar geriletebilir. Hatta ilerleyen zamanlarda bu daha da düşerek tamamen yok olabilir.
Burada yanıt aranan soru ”kripto para borsaları kapanırsa nasıl kripto paralara değer biçilecek?” sorusu olabilir. Serbest piyasa verilerine göre kendisine yön veren Bitcoin, bu haberler ve yasaklar sonrasında yatırımcıların aniden paralarını çekecek olmaları dolayısı ile büyük bir boşluğa düşecektir ve piyasada sadece satılmış olan ve kripto para borsasının elinde kalan kripto paralar kalacaktır. Bunu ”bir ürünün geri iadesi” şeklinde düşünmek de mümkün değildir. Kripto para borsaları üretim sonrasında ele geçen ve zimmetlerinde tuttukları kadar Bitcoin’i satış yapar daha sonrasında kendilerine geri satıldığında yine bu kendi zimmetlerine geçer. Bu durumda böylesine bir senaryo gerçek olması durumunda tamamen kripto para borsası sahiplerinin acele ile hareket etmesi gerektiğini gösterse de büyük batışlar tamamı ile bu sektör için kaçınılmaz hale gelebilir.
✔- Bitcoin ve altcoin fiyatlarının bu türden senaryolar durumunda tamamen düşmesi kesinlikle gündeme gelecektir ve kendiliğinden ortaya çıkacaktır. Yasaklar durumunda kripto paraların ne kadar düştüğünü görmek önceden mümkün olmasa dahi Hollanda ve Google’ın kripto paralar hakkında yaptığı ”yasak” açıklamalarından sonra Bitcoin ve altcoin fiyatlarının ne kadar düştüğü verileri göz önüne alınabilir.
✔- Olası senaryolar ile ilgili olarak hazırlanmış olan bu içerik olanları değil, olabilecekleri varsayarak hazırlanmış olup yatırım tavsiyesi veya önerisi yerine GEÇMEMEKTEDİR.
✔- Yatırımcılar piyasayı ve haberleri yakından takip ederek olumsuz açıklamaların dahi kripto paraları düşürebildiği 2018 yılında dikkatli olmalı ve bu türden fırsatları ve haberleri iyi değerlendirerek bu ortamda kazanç sağlamak için çaba harcamalı ve bilgi sahibi olmaya sürekli durmaksızın özen göstermeli.